Είστε εδώ:
Αρχική > ΕΡΕΥΝΑ > Νικόλαος Καστρενόπουλος: Το Ναυτικό της Επανάστασης του 1821

Νικόλαος Καστρενόπουλος: Το Ναυτικό της Επανάστασης του 1821

ΤΟ ΝΑΥΤΙΚΟ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ 1821

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΣΤΡΕΝΟΠΟΥΛΟΣ

Η εκδήλωση της Ελληνικής επανάστασης το 1821 είναι άρρηκτα συνδεδεμένη μετην οικονομική ανάπτυξη και την πνευματική αφύπνιση των υπόδουλων Ελλήνων κατά την διάρκεια του 18ου αιώνα. Η συσσώρευση πλούτου και η διάδωση των φιλελεύθερων και επαναστατικών μηνυμάτων της Γαλίας στους Έλληνες, οφείλεται κατα κύριο λόγο στην ανάπτυξη του εμπορίου και της εμπορικής ναυτιλίας και υλοποιήθηκε απο την τάξητων πλουσίων Ελλήνων εμπόρων που δημιουργήθηκε κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας.
Η Ελληνική εμπορική ναυτιλία παρουσίασε μεγάλη ακμή κατά το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα. Το τέλος του Ρώσο-Τουρκικού πολέμου (1768-1774) και η συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή, σύμφωνα με την οποία τα Ελληνικά πλοία μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν την Ρωσική σημαία και να διαπλέουν ελεύθερατα στενά του Ευξείνου Πόντου, είχαν ως αποτέλεσμα οι μεταφορές των Ρωσικών σιτηρών να περάσουν στα χέρια των Ελλήνων εμπόρων. Παράλληλα,την ίδια εποχή, οι Ναπολεόντιοι πόλεμοι απομάκρυναν το κυρίαρχο ως τότε Γαλικό ναυτικό απο τη Μεσόγειο, δίνοντας έτσι στους Έλληνες την ευκαρία να εδραιώσουν τη θέση τους στο εμπόριο της περιοχής.

Την παραμονή της επανάστασης, οι Έλληνες πλοιοκτήτες διέθεταν τον εντυπωσιακό αριθμό των 1.000 εμπορικών πλοίων, εκ των οποίων τα 200 περίπου τα χρησιμοποίησαν ως πολεμικά κατά τη διάρκεια της επανάστασης. Οι Ελληνικές ναυτικές δυνάμεις ήταν έτοιμες με την κύρηξη της επανάστασης να διξάγουν τον ναυτικό αγώνα. Οι αναμετρήσεις στη θάλασσα με τους αδίστακτους πειρατές και κουρσάρους που λυμαίνονταν τη Μεσόγειο είχαν εξασκήσει τα πληρώματα των Ελληνικών πλοίων στην τακτική του πολέμου, και κυρίως του αιφνιδιασμού. Ιδιαίτερα όμως εξασκήθηκαν οι ΄Ελληνες ναυτικοί κατά την υποχρεωτική ναυτολόγησή τους στα πολεμικά καράβια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Σύμφωνα με το θεσμό των Μελλάχηδων, όλοι οι ναυτότοποι κάθε χρόνο, ανάλογα με τον πληθυσμό τους, συνεισέφεραν άνδρες στα πληρώματα του τουρκικού στόλου. Οι αγωνιστές του 1821, είχαν εξασκηθεί με την τέχνη του πολέμου στη θάλασσα, και ταυτόχρονα γνώριζαν την τακτική και τις αδυναμίες του αντιπάλου τους, εξαιτίας της ακούσιας υπηρεσίας τους σε αυτόν.

Τρία κυρίως νησιά, Ύδρα, Σπέτσες, Ψαρά, είχαν αναπτυχθεί σε υπολογίσημα ναυτικά κέντρα και ήταν εκείνα που πρώτα διέθεσαν τα πλοία τους για τον αγώνα της ανεξαρτησίας. Οι στόλοι των τριών νησιών μετέφεραν το επαναστατικό κλίμα σε  όλα τα νησιά, ενίχυσαν τις χερσαίες επιχειρήσεις σε παράλιες περιοχές, ανεφοδίασαν Ελληνικά φρούρια, και προπαντός δεν επέτρεψαν στους Τούρκους να μεταφέρουν στρατό και εφόδια στιε επαναστατημένες Ελληνικές περιοχές.
Το βασικότερο όπλο των Ελλήνων θαλασσομάχων ήταν το πυρπολικό, με το οποίο οι αγωνιστές προκαλούσαν σοβαρές ζημιές και κυριολεκτικά τρομοκρατούσαν τους αντιπάλους τους. Ο Ψαριανός Δημήτριος Παπανικολής ανατινάζει με το πυρπολικό του το Τουρκικό Δίκροτο στη Ερεσσό της Λέσβου, ο Κωνσταντίνος Κανάρης ανατινάζει την Τουρκική ναυαρχίδα στη Χίο και ένα δίκροτο στην Τένεδο αναδεικνυώμενος τελικά στον θρυλικό μπουρλοτιέρη τον οποίο έτρεμε το Τουρκικό ναυτικό. Ο Υδραίος Αντώνιος Ραφαλιάς πυρπολεί δίκροτο στις ναυτικές επιχειρήσεις της Σάμου τον Ιούλιο του 1822. Οι Ελληνικές ναυτικές δυνάμεις με επικεφαλής τον Υδραίο ναύαρχο Ανδρέα Μιαούλη αντιμετωπίζουν με επιτυχία τον Τουρκικό στόλο, τρέποντάς τον σε φυγή σε πολλές ναυμαχίες.

Η προσεκτική μελέτη της Ιστορίας του αγώνα αποδεικνύει, πέρα απο κάθε αμφιβολία, ότι χωρίς το ναυτικό της επανάστασης, πέρα απο κάθε αμφιβολία, ότι χωρίς το ναυτικό η επανάσταση δεν θα είχε επεκταθεί πέρα απο την Πελοπόνησο, δεν θα είχε στεριώσει και δεν θα είχε επικρατήσει. Η εμφάνιση του Αιγυπτιακού στόλου στο Αιγαίο προς ανίσχυση του Τουρκικού καθώς και η προέλαση των Ιμπραήμ και Κιουταχή στη στεριά, έθεσαν σε σοβαρό κύνδινο την υπόθεση της απελευθέρωσης των Ελλήνων.
Το μέλλον του Ελληνισμού σηματοδοτήθηκε απο τις ιστορικές συγκυρίες. το κύμα του φιλελευθερισμού που μεγάλωνε στην Ευρώπη, η αλλαγή της εξωτερικής πολιτικής της Αγγλίας με τον Κάννιγκ και η αποδυνάμωση του Αυστριακού καγκελάριου Μέττερνιχ, ώθησαν τις μεγάλες δυνάμεις της εποχής σε αποφασιστικές ενέργειες για την λύση του Ελληνικού ζητήματος,υπέρ των επαναστατών, με αποκορύφωμα την περίφημη ναυμαχία του Ναυαρίνου (20.10.1827) ανάμεσα στον Τουρκο-Αιγυπτιακό στόλο και τους ενωμένους στόλους της Αγγλίας, Γαλίας και Ρωσίας.
Η συντριπτική ήττα του Τουρκο-Αιγυπτιακού στόλουέκανε πλέον εφικτή την ιδέα δημιουργίας ενός  πλήρους ανεξάρτητου Ελληνικού κράτους, ενώ κατέλυε την <<αρχή της νομιμότητας>>, που είχε θεσπιστεί απο την Ιερά συμμαχία το 1815, και προστέτευε την εδαφική ακεραιότητα των μεγάλων Αυτοκτατοριών, στερώντας απο τους λαούς το δικαίωμα της Εθνικής Ανεξαρτησίας.

ΠΗΓΗ: www.astypalaia.com

Top