ΤΟΥ ΣΑΒΒΑ Ν. ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

Μεταφορικό ισοδύναμο και επενδύσεις στα λιμάνια

Αναζητούνται πόροι 23 εκατ. ευρώ μόνο για τις άμεσες ανάγκες στα νησιά

Η αξιοποίηση του νέου θεσμικού πλαισίου για την ανάπτυξη των λιμένων
της χώρας όπως διαμορφώθηκε με τον νόμο 4504/17 καθώς και η εφαρμογή
του μεταφορικού ισοδύναμου για την κάλυψη των θαλάσσιων συγκοινωνιών
των νησιών των Κυκλάδων, των Δωδεκανήσων και του Βορείου Αιγαίου είναι
οι άμεσες προτεραιότητες που έχει θέσει η κυβέρνηση, κάτω από την
συνεχή πίεση των εκπροσώπων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των κατοίκων
των νησιών.
Η πρόσφατη αποτίμηση του υπουργείου Ναυτιλίας για τις ανάγκες των
λιμένων της χώρας, ανέρχονται σε 23 εκατομμύρια ευρώ. Το ποσό αυτό
διαμορφώθηκε από τις συνολικές προτάσεις που κατατέθηκαν από τους
εκπροσώπους των Λιμενικών Οργανισμών, των Περιφερειών και των Δήμων.
Ωστόσο μέχρι τώρα έχουν εγκριθεί έργα συνολικής αξίας 4,8 εκατ. ευρώ,
ενώ για τα υπόλοιπα ποσά ζητήθηκαν πρόσθετοι πόροι μέσω του υπουργείου
Ανάπτυξης ώστε σύντομα η Πολιτεία να μπορέσει να ανταποκριθεί πλήρως
στις τοπικές ανάγκες. Στόχος είναι η απορρόφηση πόρων από το Πρόγραμμα
Δημοσίων Επενδύσεων ώστε “η χώρα να μπορεί να δημιουργήσει στα λιμάνια
της ευρωπαϊκών προδιαγραφών υποδομές και να γίνει η ελληνική λιμενική
βιομηχανία ένας από τους πόλους της πολυπόθητης για την Ελλάδα
ανάπτυξης”, όπως επισημαίνει το επιτελείο του υπουργείου Ναυτιλίας.
Παράλληλα, σχεδιάζεται η καθιέρωση του μεταφορικού ισοδύναμου που θα
αντικαταστήσει τις επιδοτήσεις των αγόνων γραμμών. Το νέο σύστημα θα
αρχίσει να εφαρμόζεται από την 1 Ιουλίου 2018 στα 32 νησιά του
Ανατολικού Αιγαίου και από την 1η Ιανουαρίου 2019, καθολικά, σε όλη τη
νησιωτική Ελλάδα. Εκτιμάται ότι το ποσό που θα εκταμιευθεί σε πρώση
φάση από το Πρόγραμμα Δημοσίεων Επενδύσεων θα ανέλθει σε 100 εκατ.
ευρώ. Ο υπουργός Π. Κουρουμπλής δήλωσε πρόσφατα για το θέμα αυτό ότι
“η κυβέρνηση θέλει να απαντήσει αποτελεσματικά, άμεσα και δίκαια στην
επιβάρυνση που έχει ο νησιώτης από τη Νησιωτικότητα, προσπαθώντας να
ζήσει, να προσεγγίσει τις δημόσιες υπηρεσίες και να λάβει τα οφέλη του
κοινωνικού κράτους’.
Τον συντονισμό για την εφαρμογή του μεταφορικού ισοδύναμου χειρίζεται
ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Νεκτάριος Σαντορινιός
και ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη κλειστή διαβούλευση.
Σε αυτή τη φάση στη διαβούλευση συμμετέχουν εκπρόσωποι των νησιωτικών
επιμελητηρίων: Επαγγελματικό Επιμελητήριο Πειραιά, Εμπορικό και
Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιά, Επιμελητήριο Δωδεκανήσου, Κυκλάδων,
Έβρου, Μαγνησίας, Χίου, Σάμου, Λέσβου, Ζακύνθου, Κέρκυρας, Κεφαλονιάς-
Ιθάκης και οι επιμελητηριακές ενώσεις (ΕΟΑΕΝ, ΕΕΣΥΜ) των νησιών. Όπως
διευκρίνισε ο υφυπουγός Νεκτάριος Σαντορινιός, ότι η λογική του μέτρου
του “μεταφορικού ισοδύναμου έρχεται να εξισορροπήσει τις αρνητικές
συνέπειες της Νησιωτικότητας, επιδοτώντας το κόστος μεταφοράς επιβατών
και προϊόντων, από και προς τα νησιά”.

Η συνάντηση του Υφυπουργού με τα νησιωτικά επιμελητήρια και τις
επιμελητηριακές ενώσεις, κινήθηκε, πιο συγκεκριμένα, στο σκέλος της
εναρμόνισης του κόστους θαλάσσιας μεταφοράς εμπορευμάτων από και προς
τα νησιά, σε σχέση με το κόστος εκείνο της χερσαίας μεταφοράς. «Το
ζητούμενο, είπε ο Υφυπουργός, είναι να βρούμε και να ενισχύσουμε το
πραγματικό μέγεθος της επιβάρυνσης του νησιώτη εμπόρου, λόγω της
θαλάσσιας μεταφοράς, κόστος που μετακυλύεται τελικά στο καλάθι του
νησιωτικού νοικοκυριού. Η πρότασή μας είναι να αγγίξουμε την κύρια
αιτία των τιμών- το υψηλότερο κόστος της θαλάσσιας μεταφοράς, σε σχέση
με τη χερσαία- που καλείται ο νησιώτης και ο επισκέπτης να πληρώνει τα
προϊόντα των νησιών, αλλά ταυτόχρονα και την κύρια αιτία που εμποδίζει
τα τοπικά προϊόντα από το να είναι ανταγωνιστικά σε μεγαλύτερες
αγορές».
Ζητούμενο της συνάντησης ήταν να ενεργοποιηθούν τα νησιωτικά
επιμελητήρια στη διαδικασία θεσμοθέτησης του μέτρου, να διαδραματίσουν
έναν βαρύνοντα ρόλο στη εφαρμογή του μεταφορικού ισοδύναμου και στο
πλαίσιο, ακόμη και της πιλοτικής εφαρμογής του, να αποτελέσουν κύτταρα
παρακολούθησης και προστασίας της σωστής εφαρμογής του μέτρου.
«Βασιζόμαστε σε σας, στον θεσμικό σας ρόλο και στην εμπειρία σας από
την ουσιαστική και χρόνια γνώση σας της τοπικής αγοράς. Περιμένουμε
τις προτάσεις σας και τις σκέψεις σας για την καλύτερη εφαρμογή του
μέτρου».
Σε παράλληλη ανοιχτή διαβούλευση βρίσκεται με πρωτοβουλία της Γενικής
Γραμματείας Λιμένων Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων του
Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής και η αξιοποίηση του Προγράμματος
Δημοσίων Επενδύσεων για τα λιμάνια.
Ο υπουργός Π. Κουρουμπλής επεσημαίνει ότι μέσω του Προγράμματος
Δημοσίων Επενδύσεων και με τον νέο θεσμικό πλαίσιο του νόμου 4504/17 η
χώρα μπορεί να δημιουργήσει στα λιμάνια της ευρωπαϊκών προδιαγραφών
υποδομές, για να γίνει η ελληνική λιμενική βιομηχανία ένας από τους
πόλους της πολυπόθητης για την Ελλάδα ανάπτυξης. Το “εργαλείο” για την
ανάπτυξη θα αποτελέσει, σύμφωνα με τον υπουργό Ναυτιλίας, “η
παραχώρηση τμημάτων από τις Χερσαίες Ζώνες Λιμένων στις τοπικές
κοινωνίες, όπως και τη διαδικασία για να εκλείψει το φαινόμενο των
«ορφανών» λιμένων και αυτοί να αξιοποιηθούν”. Υπενθυμίζεται ότι είναι
σε εξέλιξη μελέτη “για ένα θεσμικό πλαίσιο και ένα θεσμικό όργανο που
δε θα θίγει την ανεξαρτησία των λιμενικών ταμείων, αλλά θα δίνει τη
δυνατότητα να λύσουν τα Ταμεία τις αδυναμίες τους, κυρίως σε θέματα
στελέχωσης και να προχωρήσουν στην υλοποίηση προγραμμάτων”. Ήδη, έχει
ζητηθεί από το υπουργείο Ναυτιλίας οι αρμόδιοι φορείς “να προχωρήσουν
τα Master Plan των λιμένων, και να καταρτιστούν σε συνεργασία με το
Υπουργείο τα Τεχνικά Δελτία, τα οποία πρέπει να είναι άρτια, ώστε να
ανοίξει ο δρόμος για την αξιοποίηση των πόρων από το ΠΔΕ ή από την
Ευρωπαϊκή Ένωση”.
Υπενθυμίζεται ότι κατά διαστήματα διεξάγονται για την αξιοποίηση του
Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, σειρά εκδηλώσεων και ημερίδες για
τον κώδικα ISPS, το Berth Allocation, ειδικά θέματα λιμενικής
διακυβέρνησης, τα Master Plan, καθώς και για θέματα Διευρωπαϊκού
Δικτύου Μεταφορών. Επίσης, ήδη έχουν υπογραφεί και οι Προγραμματικές
Συμβάσεις στις οποίες προχωρά η Γενική Γραμμεία Λιμένων και Λιμνεικής
Πολιτικής με μικρούς Δήμους, όπως την Πάτμο, την Κάσο, την Τήλο, τους
Λειψούς, τα Ψαρά, το Αγαθονήσι και τη Λήμνο, προσφέροντάς τους τεχνική
υποστήριξη για έργα που θέλουν να ολοκληρώσουν.
Τέλος, να επισημανθεί
ότι ο γενικός γραμματέας Λιμένων Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών
Επενδύσεων Χρήστος Λαμπρίδης, με συνεχείς επισκέψεις και σε
συναντήσεις με εκπροσώπους των λιμένων τονίζει την ανάγκη
αναδιοργάνωσης του Λιμενικού Συστήματος προς την κατεύθυνση της
βιώσιμης λειτουργίας του και σε υπογραμμίζει σε κάθε ευκαιρία ότι “το
υφιστάμενο λιμενικό σύστημα δεν είναι βιώσιμο, λόγω του μεγάλου
αριθμού φορέων διαχείρισης λιμένων, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους
είναι υποστελεχωμένοι και με έλλειψη τεχνογνωσίας και το αποτέλεσμα
είναι η αδυναμία αξιοποίησης των εργαλείων που προσφέρει η κεντρική
διοίκηση για την άντληση πόρων για λιμενικά έργα, ακόμα ακόμα και για
την είσπραξη των λιμενικών τελών».