Είστε εδώ:
Αρχική > ΕΡΕΥΝΑ > Οι ναυμάχοι και οι Ναυμαχίες της επανάστασης του 1821

Οι ναυμάχοι και οι Ναυμαχίες της επανάστασης του 1821

ΤΟΥ ΣΑΒΒΑ Ν.ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

Αποστόλης, Νικόλαος (1770-1827)

Ναύαρχος από τα Ψαρά, αρχηγός της ψαριανής ναυτικής μοίρας.

Γκιώνης Γκίκας (1798 -;)

Φιλικός, γιος του Υδραίου προκρίτου Γεωργίου Γκίκα. Έφορος της Φιλικής Εταιρείας στην Ύδρα. Φρόντισε με τον πατέρα του για τον εξοπλισμό του στόλου της Ύδρας, για τον οποίο διέθεσαν ολόκληρη σχεδόν την περιουσία τους.

Κανάρης Κωνσταντίνος (Ψαρά περίπου 1790 Αθήνα 1877)

Αγωνιστής, πολιτικός, από τις ηρωικότερες µορφές της Επανάστασης. Η καταγωγή του και ο τόπος γέννησής του δεν είναι απόλυτα εξακριβωµένα από τους ιστορικούς, το βέβαιο είναι ότι η οικογένειά του κατοικούσε στα Ψαρά γύρω στα 1770. Με την κήρυξη της Επανάστασης εγκατέλειψε τα εµπορικά πλοία, εντάχθηκε στο ψαριανό στόλο και ειδικεύτηκε στα πυρπολικά. Τη νύχτα της 6ης προς την 7η Ιουνίου 1822 έκανε το πρώτο του κατόρθωµα πυρπολώντας την τουρκική ναυαρχίδα στη Χίο. Ο Aγγλος ιστορικός της Επανάστασης Τόµας Γκόρντον γράφει ότι η πράξη αυτή ήταν ένα «από τα πιο καταπληκτικά στρατιωτικά κατορθώµατα που αναφέρει η ιστορία». Τον Οκτώβριο του 1822, στην Τένεδο αυτή τη φορά, πυρπόλησε ένα τεράστιο τουρκικό δίκροτο προκαλώντας το θαυµασµό όλων. Ακολούθησαν κι άλλες ηρωικές επιχειρήσεις στη Σάµο και τη Μυτιλήνη µε αποκορύφωµα τη δράση του Κανάρη κατά του αιγυπτιακού στόλου στο λιµάνι της Αλεξάνδρειας. Mετά την απελευθέρωση ο Καποδίστριας του ανέθεσε την αρχηγία του στολίσκου των πυρπολικών τιµώντας τη δράση και τον ηρωισµό του. Μετά τη δολοφονία του κυβερνήτη ο Κανάρης αποσύρθηκε στη Σύρο και επανήλθε στο δηµόσιο βίο την περίοδο του Όθωνα µε το βαθµό του ναυάρχου που του απένειµε ο βασιλιάς. Μετά την Επανάσταση της 3ης Σεπτεµβρίου 1843 ανέλαβε δύο φορές το Υπουργείο Ναυτικών και στην Εθνοσυνέλευση που ψήφισε το Σύνταγµα του 1864 υπήρξε ηγέτης των «Ορεινών». Έγινε τρεις φορές πρωθυπουργός σε κρίσιµες για τη χώρα στιγµές και πέθανε ως πρωθυπουργός στις 2 Σεπτεµβρίου του 1877.

Κόχραν Τόµας (1775 1860)

‘Aγγλος ναύαρχος. Το 1793 κατατάχτηκε στο βρετανικό ναυτικό, αναδείχτηκε κυβερνήτης καταδροµικών πλοίων και έδρασε µε επιτυχία στους Ναπολεόντειους Πολέµους. Το 1806 εκλέχτηκε αντιπρόσωπος στη Βουλή των Κοινοτήτων, αλλά λόγω της ανάµειξής του σε χρηµατιστηριακή απάτη διαγράφτηκε από το ναυτικό και έχασε τη βουλευτική του ιδιότητα. Το 1818 ανέλαβε τη διοργάνωση και την αρχηγία του χιλιανού ναυτικού. Το 1820 πέρασε στην υπηρεσία του Περού και το 1823 τέθηκε επικεφαλής του στόλου στη Βραζιλία. Η συµβολή του στους απελευθερωτικούς αγώνες των χωρών αυτών εδραίωσε τη φήµη του ως ικανού ναυάρχου. Το 1825 υπέγραψε συµφωνητικό µε την ελληνική επιτροπή που τότε διαπραγµατευόταν στο Λονδίνο τη σύναψη δανείου για να αναλάβει την αρχηγία του ελληνικού στόλου. Το 1827 µε κυβερνητική απόφαση ορίστηκε «πρώτος στόλαρχος πασών των ελληνικών ναυτικών δυνάµεων» στη θέση του ναυάρχου Ανδρέα Μιαούλη. Ωστόσο, ο Κόχραν στάθηκε ανίκανος να εκτιµήσει τη σοβαρότητα της ελληνικής κατάστασης. Οδήγησε στην καταστροφή τις ελληνικές δυνάµεις στον Ανάλατο, στην παράδοση των πολιορκηµένων στην Ακρόπολη και στην καταστολή της Επανάστασης στην Ανατολική Στερεά Ελλάδα. Το ίδιο αποτυχηµένες ήταν και οι ναυτικές του επιχειρήσεις.

Κριεζής Αντώνιος (Τροιζήνα 1796 Αθήνα 1865)

Αγωνιστής του 1821 και πρωθυπουργός της Ελλάδας (1849 54). Τον Ιούλιο του 1821 πήρε µέρος στις ναυτικές επιχειρήσεις στη Σάµο και στη ναυµαχία των Σπετσών. Tο 1825 ακολούθησε τον Κανάρη στο λιµάνι της Αλεξάνδρειας στην απόπειρα πυρπόλησης του αιγυπτιακού στόλου και βοήθησε στον Αγώνα της Κρήτης. Το 1826 ο Καποδίστριας του ανέθεσε την αρχηγία της ναυτικής µοίρας και το 1829 συνετέλεσε στην παράδοση των Τούρκων της Βόνιτσας. Το 1836 έγινε υπουργός των Ναυτικών, θέση στην οποία παρέµεινε ως το 1843. Το 1849 διαδέχτηκε τον Κανάρη στην πρωθυπουργία.

Λεμπέσης Ανάργυρος
Πρόκριτος Σπετσών, φιλικός και αγωνιστής του 1821. Διακρίθηκε ιδίως στη ναυμαχία του Γέροντα (Αύγουστος 1824).

Ματρόζος Ιωάννης

Πυρπολητής από την Ύδρα, έλαβε μέρος στις ναυμαχίες του Γέροντα, της Άνδρου, της Σάμου, του Μεσολογγίου κ.λπ.

Ματρόζος Ιωάννης

Πυρπολητής από την Ύδρα, έλαβε μέρος στις ναυμαχίες του Γέροντα, της Άνδρου, της Σάμου, του Μεσολογγίου κ.λπ.

Ματρόζος Λέκκας (Αλέξανδρος (+ 1868)

Πυρπολητής από τις Σπέτσες, πήρε μέρος σε πολλές επιχειρήσεις του Αγώνα.

Μαυρογένους Μαντώ (Τεργέστη 1796/7 Πάρος 1840)

Καταγόταν από οικογένεια που είχε αναλάβει υψηλά αξιώµατα στη Βλαχία και στη συνέχεια απέκτησε µεγάλη περιουσία στη Βιέννη και την Τεργέστη. Η Eπανάσταση την βρήκε στην Τήνο απ’ όπου πήγε στη Μύκονο και τέθηκε επικεφαλής των επαναστατηµένων συµπατριωτών της. Ξένοι ιστορικοί και περιηγητές εξαίρουν τη συµµετοχή της στα πεδία των µαχών, κάτι που δεν προκύπτει από ελληνικές πηγές. Με επιστολές της προς τους γυναικείους κυρίως φιλελληνικούς κύκλους της Ευρώπης συνέβαλε στην τόνωση του φιλελληνικού ρεύµατος. Εργάστηκε ιδιαίτερα για την ηθική ενίσχυση των αγωνιστών και διέθεσε ολόκληρη την οικογενειακή της περιουσία για τις ανάγκες του Αγώνα. Κατέληξε έτσι να ζητάει από την Εθνοσυνέλευση του 1827 κατοικία στο Ναύπλιο που της την παραχώρησε ο Ι. Καποδίστριας ως αναγνώριση της προσφοράς της. Πέθανε ξεχασµένη και πάµφτωχη στην Πάρο το 1840 έχοντας υποβάλει λίγο πιο πριν επιστολή στον Όθωνα µε την οποία ζητούσε οικονοµική ενίσχυση για το σύνολο της προφοράς της στον Αγώνα.

Μπουµπουλίνα Λασκαρίνα (Κωνσταντινούπολη,1776Σπέτσες, 1825)

Ηρωίδα της Ελληνικής Επανάστασης, από τις λίγες γυναίκες που διαδραµάτισαν πρωταγωνιστικό ρόλο στον Αγώνα της Ανεξαρτησίας. Το 1788 παντρεύτηκε τον ∆ηµ. Γιάννουζα και το 1801 τον ∆. Μπούµπουλη, πλούσιο Σπετσιώτη πλοιοκτήτη. Μετά το θάνατό του, το 1811, αύξησε την περιουσία του και ναυπήγησε το πλοίο «Αγαµέµνων» µε δεκαοκτώ πυροβόλα. Αυτό, άλλα τρία µικρότερα και πολλά χρήµατα, τα διέθεσε για τον Ελληνικό Αγώνα. Συµµετείχε ενεργά σε πολλές επιχειρήσεις, όπως στην πολιορκία του Ναυπλίου, και µπήκε από τους πρώτους στην Τριπολιτσά. Κατά τον εµφύλιο πόλεµο συντάχθηκε µε τους στρατιωτικούς και τον Κολοκοτρώνη. Στο πατρικό της σπίτι στις Σπέτσες σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια (ενδο)οικογενειακής διαµάχης. Το όνοµά της ξεπέρασε από τον πρώτο χρόνο του Αγώνα τα σύνορα του ελληνικού χώρου και ενέπνευσε πολλούς καλλιτέχνες.

Μιαούλης Ανδρέας (1796 Αθήνα,1835)

Ναύαρχος της Eλληνικής Eπανάστασης, γιος του ∆ηµητρίου Βώκου, γνωστός όµως µε το παρωνύµιο Μιαούλης. Ασχολήθηκε µε τη ναυτιλία από τα εφηβικά του χρόνια και έδρασε σε ναυτιλιακές επιχειρήσεις που του προσπόρισαν σηµαντικά κέρδη µε τα οποία απέκτησε πλοία µεγάλης χωρητικότητας. Αναγνωρίστηκε ναύαρχος των Υδραίων από τα τέλη του 1821. Το πρώτο του ανδραγάθηµα πραγµατοποιήθηκε στη ναυµαχία της Πάτρας στις 20/2/1822 και στη συνέχεια διακρίθηκε στη Χίο, στο Ναύπλιο, στα Ψαρά και στη ναυµαχία του Γέροντα (1824), τη µεγαλύτερη ναυτική σύγκρουση κατά τη διάρκεια της Επανάστασης. Προσπάθησε να αποτρέψει την απόβαση του Ιµπραήµ στην Πελοπόννησο (1825) και να ενισχύσει το Μεσολόγγι κατά τη B’ πολιορκία του. Ο Καποδίστριας, που τον εκτιµούσε ιδιαίτερα, του ανέθεσε την αρχηγία του στόλου του Αιγαίου, αλλά στη συνέχεια υπήρξε από τους πρωτεργάτες της αντικαποδιστριακής κίνησης και έφτασε στο σηµείο να διατάξει την πυρπόληση των ελληνικών πλοίων στο λιµάνι του Πόρου, ενέργεια που τον στιγµάτισε. Ορίστηκε µέλος της επιτροπής που µετέβη στο Μόναχο για να προσφέρει την αφοσίωση του έθνους στον Oθωνα, από τον οποίο διορίστηκε αρχηγός του Ναυτικού ∆ιευθυντηρίου και γενικός επιθεωρητής του στόλου. Πέθανε στην Αθήνα και τάφηκε στον Πειραιά στην Ακτή που ονοµάστηκε έκτοτε Ακτή Μιαούλη.

Μέξης Χατζηγιάννης (Σπέτσες,17541844)

Πρόκριτος των Σπετσών, γνωστός για την προσφορά του στο ναυτικό αγώνα της Επανάστασης. Πρωτοστάτησε στην εξέγερση των Σπετσών, εργάστηκε για τη διάδοση του επαναστατικού µηνύµατος στα άλλα νησιά και διέθεσε τα καράβια του στην υπηρεσία των αγωνιζοµένων. Κράτησε µε επιτυχία την άµυνα των Σπετσών κατά τη διάρκεια της ναυµαχίας µεταξύ του ελληνικού στόλου υπό τον Μιαούλη και της τουρκικής αρµάδας (8 Σεπτ. 1822).

Νικόδηµος Κωνσταντίνος (Ψαρά, 1795/6 Αθήνα, 1879)

Πυρπολητής και αποµνηµονευµατογράφος του ναυτικού Αγώνα του 1821. Πήρε µέρος στις ναυτικές επιχειρήσεις από τους πρώτους µήνες της Επανάστασης και σε όλη τη διάρκειά της διαδραµάτισε, ως κυβερνήτης πυρπολικού, πρωταγωνιστικό ρόλο σε επικίνδυνες αποστολές (ναυµαχία στο Τρίκκερι, εκστρατεία για την ανάκτηση των Ψαρών, ενίσχυση πολιορκηµένων στο Μεσολόγγι). Μετά την απελευθέρωση υπήρξε βασικό στέλεχος του Ναυτικού και κατέβαλε ιδιαίτερες προσπάθειες για την αναδιοργάνωσή του. Το 1826 δηµοσίευσε το «Υπόµνηµα περί της Νήσου Ψαρών» που είναι πολύτιµο για τα έγγραφα που περιέχει και γιατί αποτελεί προσωπική µαρτυρία ενός πυρπολητή.

Οικονόµου Αντώνης (‘Yδρα, 1785 Κουτσοπόδι ‘Aργους, 1821)

Φιλικός και πρωτεργάτης της επαναστατικής εξέγερσης στην Ύδρα. Όταν µυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία στην Κων/πολη, εγκατέλειψε τα εµπορικά του σχέδια και γύρισε στην Ύδρα, όπου περίµενε την έναρξη του Αγώνα. Τη νύχτα της 27ης Μαρτίου 1821 κήρυξε, παρά την επιφυλακτικότητα των προκρίτων, την Eπανάσταση στην Ύδρα µέσα σε ακράτητο ενθουσιασµό του λαού και στη συνέχεια ανέλαβε την πολιτική και στρατιωτική διοίκηση του νησιού. Η αριστοκρατική ηγεσία φαινόταν να έχει καταργηθεί και να έχει αντικατασταθεί από ένα λαϊκό πολίτευµα, ψυχή και νους του οποίου ήταν ο Οικονόµου. Η πρώτη ναυτική εκστρατεία του ενωµένου στόλου των νησιών για την απελευθέρωση της Χίου δεν καρποφόρησε (Απρίλιος 1821) και ο ίδιος θεωρήθηκε υπεύθυνος για την αποτυχία. Η προσπάθειά του να επιβάλει τους διεθνείς κανόνες δικαίου για ίση διανοµή της λείας από τη σύλληψη εχθρικών πλοίων προκάλεσε αντιδράσεις, πολλά πληρώµατα τον εγκατέλειψαν και τρεις πλοίαρχοι όρµησαν να τον φονεύσουν. Οι αντίπαλοι του τον συνέλαβαν και τον µετέφεραν στο Κρανίδι. Στις 16 ∆εκεµβρίου 1821 δολοφονήθηκε από στρατιωτική δύναµη που είχε σταλεί για να τον συλλάβει. Παρόλο που η εξουσία του διήρκεσε ενάµισι, περίπου, µήνα, η προσφορά του στην Eπανάσταση υπήρξε σηµαντική, καθώς «µε την τόλµη του ανυψώθηκε υπεράνω της παντοδύναµης αριστοκρατίας και οδήγησε το λαό στον αγώνα της ελευθερίας και της δόξας», όπως αναφέρει ο Σπ. Τρικούπης.

Παπανικολής ∆ηµήτριος (Ψαρά 1790 Αθήνα 1855)

Θαρραλέος µπουρλοτιέρης, µε πολλά ναυτικά ανδραγαθήµατα σε όλη τη διάρκεια του απελευθερωτικού Αγώνα. Στις 27 Μαΐου 1821, στην Ερεσσό της Μυτιλήνης,ανατίναξε τουρκικό δίκροτο που κατευθυνόταν στην Πελοπόννησο. Ο ∆. Παπανικολής πήρε µέρος σε πολλές ναυµαχίες, όπως εκείνη του Γέροντα τον Αύγουστο του 1824. Επίσης έδρασε στα παράλια της Μ. Ασίας και της Αττικής. Μετά την απελευθέρωση εκλέχτηκε πληρεξούσιος των Ψαριανών στην Εθνοσυνέλευση της 3ης Σεπτεµβρίου 1843. Επίσης διορίστηκε πρόεδρος του Ναυτοδικείου το 1846, θέση που διατήρησε ως το θάνατό του. Το 1927 το ελληνικό κράτος προµηθεύτηκε από τη Γαλλία υποβρύχιο που ονοµάστηκε «Παπανικολής».

Σαχίνης Γεώργιος (Ύδρα 1789Αθήνα 1864)

Αγωνιστής, από τους ικανότερους πλοιάρχους του ελληνικού ναυτικού κατά την Eπανάσταση του 1821. Είχε εκπαιδευτεί στην Κέρκυρα και από νεαρή ηλικία είχε επιδοθεί στο ναυτικό επάγγελµα. Με την έκρηξη του Αγώνα εντάχθηκε στη ναυτική υδραϊκή δύναµη υπό τον Ανδρέα Μιαούλη. Πήρε µέρος σε πολλές ναυτικές επιχειρήσεις και χρησιµοποιήθηκε επίσης εξαιτίας της γλωσσοµάθειάς του πολλές φορές από την Ελληνική Κυβέρνηση στις διαπραγµατεύσεις µε τον εχθρικό στόλο ή το στόλο των ξένων δυνάµεων . Αξιοµνηµότευτη υπήρξε η δράση του στον Ιόνιο και Ιταλικό κόλπο. Το 1823 έγινε διοικητής Σύρου και Μυκόνου και το 1836 ορίστηκε αρχηγός της ναυτικής µοίρας του Αιγαίου. ∆ιετέλεσε υπασπιστής του βασιλιά Όθωνα και διευθυντής του Ναυτικού ∆ιευθυντηρίου Πόρου.

Σαχτούρης Γεώργιος (Ύδρα 1783 1841 )

Εξέχουσα µορφή του Ναυτικού Αγώνα του 1821. Αντιναύαρχος του υδραϊκού στόλου, από τους τολµηρότερους αγωνιστές στις θαλάσσιες επιχειρήσεις. Πήρε µέρος στην επιχείρηση για την απελευθέρωση της Χίου και το 1824 µετά την καταστροφή των Ψαρών στην επιχείρηση ανακατάληψης του νησιού. Αποφασιστική υπήρξε η συµβολή του στις ναυµαχίες της Μυκάλης, του Γέροντα και του Καφηρέα. Συµµετείχε (1826 ) στον ανεφοδιασµό των πολιορκηµένων στο Μεσολόγγι και στην επιχείρηση της Αλεξάνδρειας ( 1827 ) για την πυρπόληση του Αιγυπτιακού στόλου. Ο Καποδίστριας τού ανέθεσε την αρχηγία της µοίρας των ακτών της Μεσσηνίας και τον αποκλεισµό της θαλάσσιας περιοχής από τον Αµβρακικό ως την Κρήτη. Στην οθωνική περίοδο ήταν διοικητής του πολεµικού ναυστάθµου του Πόρου.

Σκουζές Παναγής (17771847)

Ασχολήθηκε µε το ναυτικό επάγγελµα και απέκτησε µεγάλη περιουσία, µέρος της οποίας διέθεσε για αγορές ακινήτων στην Αττική. Το 1820 µυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία και µε την έκρηξη του αγώνα εφοδίαζε τους Αθηναίους µε όπλα. Το 1822 εκλέχτηκε ∆ηµογέροντας και πρόσφερε µεγάλες υπηρεσίες κατά την πολιορκία της Αθήνας από τον Κιουταχή και σε όλες τις µάχες για την υπεράσπισή της. Το 1834 ίδρυσε το « Γραφείο Π. Σκουζέ » ένα από τα πρώτα πιστωτικά ιδρύµατα της χώρας. Στα Αποµνηµονεύµατά του δίνει το χρονικό της σκλαβωµένης Αθήνας από το 1772 έως το 1796.

Τοµπάζης Εµµανουήλ (Ύδρα, 17841831)

Πρόκριτος της Ύδρας, ναυµάχος της Ελληνικής Επανάστασης και αρµοστής της Κρήτης (1823 24 ). Από µικρός ασχολήθηκε µε το ναυτικό επάγγελµα. Αντιτάχτηκε στην αρχή στον ξεσηκωµό της Ύδρας, αλλά στη συνέχεια πήρε ενεργό µέρος στις επιχειρήσεις. Σηµαντικότερη ήταν η συµµετοχή του στη ναυµαχία της Πάτρας. Ως πληρεξούσιος των Υδραίων συµµετείχε στις Εθνοσυνελεύσεις Επιδαύρου (1822) και’Aστρους (1823). Το 1823 διορίστηκε αρµοστής της Κρήτης µετά από πρόταση των Κρητικών. Η παρουσία του αναζωογόνησε την Κρητική Eπανάσταση και εξοµάλυνε τις αντιθέσεις των Σφακιανών µε τους άλλους Κρητικούς οπλαρχηγούς.Oµως δε µπόρεσε να γεφυρώσει τις εσωτερικές αντιθέσεις, ενώ η αποβίβαση µεγάλων Τουρκοαιγυπτιακών δυνάµεων καθιστούσε προβληµατική την εξέλιξη της Κρητικής Eπανάστασης, αφού δε µπορούσε να εξασφαλίσει την πειθαρχία των οπλαρχηγών. Το 1824 επέστρεψε στην Ελλάδα. Πήρε µέρος στην επιχείρηση των Ψαρών και στη Ναυµαχία του Γέροντα (1824).

Τοµπάζης Ιάκωβος (Γιακουµάκης) (Ύδρα, 17221829)

Φιλικός, ναύαρχος της ναυτικής µοίρας της Ύδρας. Από την εφηβική του ηλικία ασχολήθηκε µε τη ναυτιλία και γρήγορα έγινε πλοιοκτήτης. Μυήθηκε το 1818 στη Φιλική Εταιρεία και ανέπτυξε µεγάλη δραστηριότητα για την προετοιµασία της Eπανάστασης. Με την έναρξη της Eπανάστασης δραστηριοποιήθηκε και διέθεσε τα πλοία του στον Αγώνα. Έλαβε µέρος στη ναυτική εκστρατεία στη Χίο και στο βορειοανατολικό Αιγαίο. Επειδή η αντιµετώπιση των ισχυρών τουρκικών πλοίων παρουσίαζε δυσχέρειες αποφασίστηκε η χρήση πυρπολικών. Λέγεται µάλιστα ότι είναι ο πρώτος που πρότεινε τη χρήση των πυρπολικών. ∆ιεύθυνε την επιχείρηση πυρπόλησης τουρκικού δίκροτου στη Ερεσό από τον Παπανικολή. Ανέπτυξε δράση στη θαλάσσια περιοχή της Σάµου, καθώς και στις νότιες και δυτικές πελοποννησιακές ακτές. Για την Eπανάσταση εκτός από τα πλοία του διέθεσε και όλη τη χρηµατική περιουσία του.

Τσαµαδός Αναστάσιος (Ύδρα, 1774 Σφακτηρία, 1825 )

Ναυµάχος της Ελληνικής Επανάστασης. Από µικρός ασχολήθηκε µε το ναυτικό επάγγελµα και µε την κήρυξη της Επανάστασης µετέτρεψε το πλοίο του σε πολεµικό. Το 1821 µε την υδραϊκή ναυτική µοίρα έλαβε µέρος στις επιχειρήσεις του Αιγαίου και στον Παγασητικό. Αλλά και στα επόµενα χρόνια συµµετείχε σε όλες σχεδόν τις ναυτικές εκστρατείες στο Αιγαίο, τα Πελοποννησιακά παράλια και τον Κορινθιακό. Το 1825 κατέπλευσε στο Νεόκαστρο µε τρόφιµα και πολεµικό υλικό και κατόρθωσε να εφοδιάσει το φρούριο που πολιορκούσε ο Ιµπραήµ. O Tσαµαδός σκοτώθηκε στη Σφακτηρία κατά την επίθεση των δυνάµεων του Iµπραήµ.

Χάστινγκς Φράνκ (HASTINGS) (17941828)

Βρετανός αξιωµατικός του ναυτικού από τους πιο ένθερµους φιλέλληνες, µε πλούσια δράση στα τελευταία χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης. Το 1822 ήρθε στην Ελλάδα και αµέσως προσπάθησε να πείσει τους Έλληνες να βελτιώσουν τη µαχητική ικανότητα του στόλου. Αγωνίστηκε στην Πελοπόννησο και την Κρήτη. Το 1824 επέστρεψε στην Αγγλία, όπου επιµελήθηκε την κατασκευή ατµοκίνητου πολεµικού που είχε παραγγείλει η Ελλάδα. Ως κυβερνήτης του πλοίου, για το οποίο ο ίδιος χορήγησε σηµαντικό ποσό, κατέπλευσε το Σεπτέµβριο του 1826 στο Ναύπλιο. Στη συνέχεια έδρασε στο Φάληρο και τον Πειραιά καθώς και στον Παγασητικό, στο Τρίκκερι, στην Αλεξάνδρεια, στο Mεσολόγγι και στον Kορινθιακό. Επιτυχής η είσοδος του στον Κορινθιακό και η νίκη του στο κόλπο της Ιτέας. Πέθανε στη Ζάκυνθο και τάφηκε στον Πόρο.

«Καρτερία»

Ατμοκίνητη κορβέτα, οπλισμένη με 8 πυροβόλα, που ναυπηγήθηκε στην Αγγλία το 1826 σύμφωνα με τις οδηγίες του φιλέλληνα άγγλου πλοιάρχου Άστιγξ που υπήρξε κυβερνήτης της, Έφθασε στο Ναύπλιο στις 4 Σεπτεμβρίου 1826 και ύψωσε αμέσως την ελληνική σημαία.
Κασομούλης, Νικόλαος (1795-1872): Αγωνιστής του 1821 και συγγραφέας απομνημονευμάτων, από την Κοζάνη ή τη Σιάτιστα (οι πηγές διχάζονται).
Κάσος: Το νοτιότερο από τα Δωδεκάνησα, πολύ κοντά στα ΝΑ παράλια της Καρπάθου. Πήρε μέρος στην Επανάσταση του 1821 με 100 περίπου πλοία. Το 1824 τέσσερα πλοία της Κάσου μπήκαν στο λιμάνι της Δαμιέττης (Αίγυπτος) και κατέλαβαν 13 τουρκικά πλοία. Σε αντίποινα οι Τούρκοι κατέστρεψαν το νησί τις 29 Μαΐου 1824.

Ναυαρίνο(ν) (σωστότερα Ναβαρίνο)

Μεσαιωνικό όνομα παραλιακής κωμοπόλεως της επαρχίας Πυλίας του νομού Μεσσηνίας. Περίφημη είναι η Ναυμαχία του Ναυαρίνου, που έγινε στις 8/20 Οκτωβρίου 1827 ανάμεσα στους ενωμένους στόλους των Μεγάλων Δυνάμεων (Αγγλίας, Γαλλίας, Ρωσίας, με αρχηγούς τους ναυάρχους Κόδριγκτων, Δεριγνύ και Χέυδεν αντίστοιχα) και στον ενωμένο Τουρκοαιγυπτιακό στόλο (με αρχηγούς τους Ταχήρ Μπέη, Μουσταφά Μπέη και Μωχάρεμ Μπέη) με αποτέλεσμα την ολοκληρωτική καταστροφή του Τουρκοαιγυπτιακού στόλου, χωρίς καμία απώλεια πλοίου των Μεγάλων Δυνάμεων.

Νικόδημος, Κωνσταντίνος (1795/96-1879): Ψαριανός πυρπολητής του 1821 και μετά ναύαρχος.

Σαχίνης, Γεώργιος (1789-1864)

Υδραίος ναύαρχος και αγωνιστής του 1821 (το επώνυμο του προέρχεται από την τουρκική λέξη «σα(χ)ίν» που σημαίνει γεράκι.

Σαχτούρης, Γεώργιος (1783-1841)

Υδραίος ναυτικός, αγωνιστής του 1821. Κατά τον Ηλ. Κουρή (1912) η οδός είναι προς τιμήν του υδραίου αγωνιστή Δημητρίου Σαχτούρη, που έπεσε το 1825 στη Σφακτηρία της Πύλου μαζί με τους Σταύρο Σαχίνη, Αναστ. Τσαμαδό κ.α.

Χίος: Ένα από τα μεγάλα νησιά του αιγαίου. Κατά την Τουρκοκρατία γνώρισε μεγάλη ακμή. Πήρε μέρος στην Επανάσταση του 1821, αλλά το 1822 έπαθε μεγάλη καταστροφή (από τους 100.000 κατοίκους της σώθηκαν μόνο 15.000). Τον ίδιο χρόνο, στις 6/7 Ιουλίου, ο Κ. Κανάρης πυρπόλησε στο λιμάνι της την τουρκική ναυαρχίδα. Η καταστροφή της Χίου έκανε φοβερή εντύπωση στο εξωτερικό και πολλοί ποιητές και καλλιτέχνες εμπνεύστηκαν από το θέμα αυτό. Περίφημα είναι το ποίημα του Βικτ. Ουγκώ «Το Ελληνόπουλο» (1828) που μετέφρασε ο Κ. Παλαμάς και ο ζωγραφικός πίνακας του Ντελακρουά με τον τίτλο «Η Σφαγή της Χίου».
Κατά τον Κ. Μπίρη (1945) η οδός αναφέρεται στον Θωμά Χορμοβίτη ή Βάγγο, αγωνιστή του 1821 από την Ήπειρο, που πήρε μέρος σε πολλές μάχες στην Αθήνα και αλλού.
Κατά τον Ηλ. Κουρή αντίθετα (1912) η οδός αναφέρεται στον Κωνσταντίνο Χορμοβίτη ή Κώνστα Χόρμοβα, αγωνιστή του 1821 από το Χόρμοβο της Β. Ηπείρου.

Ψαρά: Μικρό ιστορικό νησί του Αιγαίου, ΒΔ της Χίου. Στις 20 Ιουνίου 1824 ο τουρκικός στόλος του Χοσρέφ Πασά επιτέθηκε στα Ψαρά και κατέστρεψε τα πάντα. Η καταστροφή των Ψαρών συγκίνησε εξαιρετικά τους φιλέλληνες και ενέπνευσε τον Εθνικό μας ποιητή Διον. Σολωμό να γράψει το γνωστό επίγραμμα.

Οικονόµου Αντώνης (1785-1821)

Ο Φιλικός και πρωτεργάτης της επαναστατικής δράσης στην Ύδρα ήταν ένας έμπορος που δρούσε στην Πόλη, όταν παράτησε τα πάντα για να κηρύξει τον αγώνα στο νησί του. Υψώνοντας το λάβαρο της επανάστασης τη νύχτα της 27ης Μαρτίου 1821, αιφνιδίασε τους αριστοκράτες, τους καραβοκύρηδες και τους προκρίτους του νησιού, καταλαμβάνοντας την καγκελαρία και αναλαμβάνοντας έτσι την πολιτική και στρατιωτική διοίκηση της Ύδρας.
Οι προεστοί, που ξαφνιάστηκαν από την εξέλιξη αυτή, αναγκάστηκαν να αναγνωρίσουν τη εξουσία του και κάτω από τη λαϊκή πίεση να συνδράμουν χρηματικά στον εξοπλισμό του στόλου. Κι αυτό είναι που πιστώνεται στον υδραίο πλοίαρχο και πρωτεργάτη της λαϊκής εξέγερσης στο νησί: η κάμψη των αντιρρήσεων των προκρίτων και η αναγκαστική συμμετοχή όλου του νησιού στην Επανάσταση του 1821!
Η προσπάθεια του Οικονόµου να αποκηρύξει την πειρατεία και να επιβάλει τους διεθνείς κανόνες δικαίου για ισόποση διανομή της λείας από τη σύλληψη των εχθρικών πλοίων προκάλεσε όμως τέτοιες αντιδράσεις που τα πληρώματα τον εγκατέλειψαν και τρεις πλοίαρχοι όρμησαν εναντίον του. Δολοφονήθηκε τελικά στις 16 Δεκεμβρίου 1821 από στρατιωτική δύναμη που στάλθηκε να τον συλλάβει, αν και η παρακαταθήκη του στον αγώνα είχε ήδη εξασφαλιστεί: παρά τον ενάµιση μήνα που διάρκεσε η εξουσία του, η προσφορά του στην επανάσταση ήταν σημαντική, καθώς όπως παρατηρεί ο Τρικούπης: «µε την τόλμη του ανυψώθηκε υπεράνω της παντοδύναμης αριστοκρατίας και οδήγησε το λαό στον αγώνα της ελευθερίας και της δόξας».

Ψαρουδάκης, Αναγνώστης

Εμποροπλοίαρχος και αγωνιστής του 1821, από τα Χανιά της Κρήτης με καταγωγή από τα Σφακιά.

Ναυμαχίες της Ελληνικής Επανάστασης του 1821

Ναυμαχία της Αγκάλης

Η Ναυμαχία της Αγκάλης ήταν ένα επεισόδιο του 8ετούς Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα των Ελλήνων (1821 – 1829) το οποίο αποτέλεσε την βασικότερη αιτία για την τελική ήττα των Τουρκο-Αιγυπτιακών ναυτικών δυνάμεων, η οποία συνετελέσθη στο Ναυαρίνο. Έλαβε χώρα τις πρώτες πρωϊνές ώρες της 17 Σεπτεμβρίου του 1827 στη δυτική πλευρά του Κόλπου της Αγκάλης, στην περιοχή της Ιτέας που τότε ονομαζόταν Σκάλα Σαλώνων. Στη ναυμαχία συγκρούστηκαν εννέα πλοία των Οθωμανών με έξι πλοία μιας ελληνοβρετανικής μοίρας, υπό την ηγεσία του Άγγλου ναυάρχου Frank Abney Hastings (ελληνιστί Φραγκίσκου Άστυγξ).

Ναυμαχία της Άνδρου (1825)

Στις 29 Απριλίου 1825 ο Σαχτούρης με την υπό αυτού μοίρα του Ελληνικού στόλου συνοδευόμενος από τον Κολανδρούτζο και τον Αποστόλη ναυμάχησαν στην Άνδρο μαζί με είκοσι πλοία πολεμικά και οκτώ πυρπολικά εναντίον του τουρκικού στόλου τριών φρεγατών, δέκα κορβετών, και τριάντα οκτώ βρικίων και γολετών. Τα δυο πυρπολικά του Ματρόζου και Μοσιού έκαψαν μια φρεγάτα 66 κανονιών. Η φρεγάτα αυτή ήταν ναυαρχίδα, και ο Ναύαρχος αναγκάστηκε να αλλάξει καράβι. Σκοτώθηκαν δε 300 Οθωμανοί, από τους οποίους 150 πυροβολιστές. Παρομοίως ο Μπούτας με το πυρπολικό του έκαψε μια κορβέτα τριάντα τεσσάρων κανονιών. Μετά από αυτό ο Οθωμανικός στόλος διασκορπίστηκε κακήν κακώς και πήγε στην Σούδα για να σωθεί. Καθοδόν μια κορβέτα με 250 εχθρούς πιάστηκε στην Σύρο. Οι Τούρκοι συνελήφθησαν από τους Συριανούς. Συνελήφθησαν και πέντε φορτηγά γεμάτα πολεμικά είδη για την πολιορκία του Μεσολογγίου, Αυστριακής προελεύσεως.

Ναυμαχία της Αστυπαλαίας
Ναυμαχία του Γέροντα
Ναυμαχία της Ερεσού
Ναυμαχία του κάβο Μπαμπά
Ναυμαχία του Καφηρέα
Ναυμαχία της Μεθώνης
Ναυμαχία του Ναυαρίνου
Ναυμαχία της Πάτρας (1822)
Ναυμαχία της Σάμου
Ναυμαχία των Σπετσών
Ναυμαχία της Τενέδου (1822)

Top